9esinififizikperformansodevi

videoda soru çözümleri mevcut.

ŞEKİLLERİN HACİM FORMÜLLERİ:

   Bir cismin uzayda yani boşlukta kapladığı alandır.

   Hacim V sembolü ile gösterilir. SI birim sisteminde hacim birimi metreküp (m3)’tür.

   Maddelerin ortak özelliklerinden biridir.

   Litre ve metreküp en çok kullanılan hacim birimleridir.

HACİM:

Maddenin Sıvı Hali:

Maddenin Ayırt Edici Özellikleri

Maddenin Gaz Hali:

<Gazların belli bir hacmi ve şekli yoktur, konuldukları kabın hacmini doldururlar.

<Gazlar sıkıştırılabilir.

<Gazlarda taneciklerin düzeni kalmaz, tanecikler birbirinden çok uzaktadır ve elektriksel kuvvet az olduğu için öteleme hareketi yapmakta özgürdürler.

Maddenin Ayırt Edici Özellikleri:

Maddenin Sıvı Hali:

<Sıvıların da belirli bir hacmi vardır ve konuldukları kabın şeklini alırlar.

<Sıvılar az miktarda sıkıştırılabilir.

<Sıvılarda tanecikli dizilim düzenleri bozulmuştur ve tanecikler birbirinden katılara göre daha uzaktır.Elektriksel kuvvet katılara göre daha az olduğu için tanecikler birbirlerinin üzerinden kayabilirler, öteleme hareketi yapabilirler. Sıvılara ve gazlara rahatça akış hareketi yapabildikleri için akışkan da denir.

Maddenin Katı Hali:

<Katıların belirli bir hacmi ve şekli vardır, şeklini ancak dışarıdanbir kuvvet uygularsaız değiştireilirsiniz.

<Katılar sıkıştırılamaz.

<Katılarda tanecikler çok düzenlidir, aralarındaki boşluk azdır, elektriksel kuvvet güçlüdür.Bu yüzden tanecikler özgürce öteleme hareketi yapamaz, oldukları yerde kalırlar. Ama titreşim hareketi yapabilirler.

 <Işık: Işığın kütlesi yoktur,hacmi de.

<Enerji: Enerrjinin kütlesi de hacmi de yoktur.

<Isı: Isı da kütlesiz ve hacimsizdir.

<Zaman

<Elektrik yükü

<Kuvvet

<Elektrik alan

<Manyetik alan

Madde Olmayanlara Örnek:

Maddelere Örnek:

<Kedi

<Ağaç

<Taş

<Karışımlar

<Moleküller

<Atomlar

<Proton,nötron ve elektron

MADDE:

Fizikte madde, makroskoopik olarak değerlendirildiğinde; kütlesi olan,hacmi olan, eylemsizlik özelliğine sahip ve yapısında en az bir tanecik olan her çeşit malzemeye verilen addır.

! Kütle,hacim,eylemsizlik ve tanecikli yapı maddenin ortak özellikleridir.

•Gazların hacmi bulundukları kaba bağlıdır.

•Gazların hacmi ölçülürken hangi sıcaklık ve basınçta işlem yapıldığı mutlaka belirlenmelidir çünkü gazların hacmi sıcaklık ve basınçtan etkilenir.

•Sıcaklık arttıkça hacim artar.

•Basınç arttıkça hacim azalır.

Adasu ATAHAN 578 9E

** https://youtu.be/0AYRRdV22HU

** https://youtu.be/FzbU3daol6I

**

** https://youtu.be/huxO5XMxkpk

sorular✮⋆｡°✩⋆˙

♡⋆ ˚｡⋆୨୧˚

              İrem Türkcan

GAZLARIN HACMİ:

     Belirli bir şekli olmayan ve bulundukları kabın doldurdukları kısmının şeklini alan sıvıların hacim ölçümünde ölçekli kaplar kullanılır.

     Birbirine karışmayan sıvılar, aynı kaba konuldukları zaman sıvıların hacimleri toplamı karışımın hacmini verir.

      Karıştırıldığında birbiri içerisinde çözünen sıvılar aynı kaba konulduğu zaman iki sıvının hacimleri toplamı, karışımın hacminden büyük olur.

      Çözünme olayı gerçekleşirken moleküller arasında bulunan boşluklar dolduğu için hacim küçülmesi gözlenir.

VİDEO LİNKLERİ

SORU LİNKLERİ

SIVILARIN HACMİ:

  Düzgün şekilli olan katıların hacmi şekil formülü ile bulunabilir.

  Düzgün şekilli olmayan katıların hacmi taşırma kabı kullanılarak ölçülebilir.

Kütleyi ağırlık etkisini kullanmadan ölçebildiğimiz bir yol eylemsizlik terazisidir. Eylemsizlik terazisinde ölçmek istediğimiz bir cismin titreşim frekansını kütlesini bildiğimiz bir cismin frekansıyla karşılaştırırız. Eylemsizlik terazisi tüm gezegenlerde ve uzayda çalışır, ama ölçüm yapmak zahmetlidir, laboratuvar dışında neredeyse hiç kullanılmaz.

Aynı cins moleküllerin birbirine elektriksel çekim kuvvetiyle tutunmasıdır. Su damlalarının oluşmasını sağlar.

Aşağıdaki resimde Uluslararası Uzay İstasyonu’nda bir astronot iki su damlasını birbirine yaklaştırıyor. Damlalar yeterince yaklaşınca birleşiyorlar ve tek bir damla haline geliyorlar. Çünkü kohezyon kuvveti damlaların moleküllerini birbirine çekiyor.

Suyun bir akım halinde akmasının da nedeni birbirini tutmadır. Ayrıca musluğun ağzında suyun bir damla şeklinde birikmesinin de nedeni su moleküllerinin birbirini tutmasıdır.

KATILARIN HACMİ:

*Farklı tür moleküllerin birbirini çekmesidir. Katılarda ve sıvılarda etkilidir, ama gazlarda pek etkili değildir, çünkü gaz molekülleri birbirinden çok uzaktır.

*Farklı maddeler arasındaki adezyon kuvvetlerinin büyüklükleri de farklıdır. Örneğin sakız neredeyse kuru her şeye yapışır. Bant ve yapıştırıcıların bir çok maddeyle arasında yapışma kuvveti çok güçlüdür.

*Teflon gibi bazı malzemeler bir çok maddenin kendisine yapışmasını engeller. Teflonun bir çok madde için yapışma kuvveti oldukça zayıftır. Ayrıca su tutmayan kumaşların yapıldığı nano malzemeler de böyledir, sadece suya yapışmamakla kalmaz, suyu iterler.

*Suyun cama yapışması, banyodan çıkınca ıslak olmamız yapışmanın sonucudur.

Farklı tür moleküllerin

Aynı cins moleküllerin

Adezyon da kohezyon da yapışma anlamına gelir. Adezyon farklı türdeki moleküllerin birbirini çekmesidir, bir maddenin başka türde bir maddeye yapışmasıdır, bu nedenle yapışma da denir. Kohezyon aynı türdeki moleküllerin birbirini çekmesidir, bir maddenin kendi kendine yapışması birbirini tutmasıdır, bu nedenle birbirini tutma da denir.

Kohezyon;

*Madde türü

*Sıcaklık

*Başka madde karıştırılması-

na bağlıdır.

Büyük ve küçük kütleli varlıklar

Evrende çok büyük ve çok küçük varlıklar bulunur. Aşağıdaki tabloda bir karşılaştırma var.

  Kütle ve Enerji İlişkisi

Eğer fizik öğrenmeye devam etmek isterseniz ileride belki de fiziğin en ünlü denklemini göreceksiniz: E = mc^2. Bir cismin enerji miktarı kütlesiyle ışık hızının karesinin çarpımına eşittir. Bu denklem kütlede çok büyük miktarda enerji depolandığı anlamına gelir. Atom gibi çok küçük bir nesne bile çok büyük miktarda enerji içerir. Atom bombasının ve nükleer enerji santrallerinin yapılabilmiş olmasının temeli işte bu ilişkidir.

Kılcallık, sıvıların çap ölçüsüne göre yükselmesi ya da alçalmasını ifade eden bir terimdir.

KILCALLIK

Kılcallık olayının görülmesinin nedeni kullanılan kabın ve sıvının moleküler yapısı ve moleküller arasındaki kuvvetten kaynaklanabilmektedir. Bu durumda kılcallığın nedeni hem kabın ve sıvının moleküler yapısıyla ilgili olurken hem de kabın şekline bağlı olarak oluşabilmektedir

Varlık Kütlesi (kg)

Güneş 1,9 x ^1030

Dünya 5,9 x ^1024

Ay 7,3 x ^1022

Mavi balina 1,5 x ^105

İnsan 7,5 x ^101

Saç teli 0,6 x ^-6

Bakteri 1 x 10^-15

Proton 1,7 x 10^-27

Elektron 9,1 x 10^-31

Eylemsizlik Terazisi

Öz kütle kütle bölü hacim yani m/V ifadesi ile bulunur

En sık söylenen eşit kollu terazi ile ölçüldüğüdür. Eşit kollu terazinin bir kefesine ölçmek istediğimiz cisim, diğer kefesine kütlesini bildiğimiz cisimler konulur. Terazi dengeye geldiğinde cismin ölçümü yapmış oluruz.

Eşit kollu terazi aslında kütlelerin ağırlıklarıyla uyguladıkları torku (kuvvetin döndürme etkisini) karşılaştırır. Bu nedenle eşit kollu terazi, kütle çekim kuvvetinin büyüklüğünün değişmesinden etkilenmez, Dünya’da da Ay’da da tartsanız aynı miktarı ölçersiniz. Ama kütleleri doğrudan karşılaştıramaz, hala dolaylıdır, ağırlığın etkisini ölçmektedir. Ağırlığın olmadığı durumda bu yüzden çalışmaz. Örneğin, uzay istasyonunda eşit kollu teraziyle kütleyi ölçemezsiniz.

 Kütle Nasıl Ölçülür?

               Kütle Nedir?

Fizikte kütle nedir sorusunun en genel cevabı bir cisimdeki madde miktarıdır. Bir cismin kütlesi ne kadar büyükse cisimdeki madde miktarı o kadar çoktur. m simgesiyle gösterilir. Bir cismin kütle miktarı her yerde her zaman aynıdır, değişmez; Dünya’da, Ay’da ya da uzay boşluğunda aynı kalır. Dünya’da 75 kg olan bir astronot Ay’da da uzayda da 75 kg’dır. Sıcaklıktan ya da basınçtan da etkilenmez, hep sabittir.

Kütle skalerdir yönü yoktur, ayrıca temel bir büyüklüktür. Birimi kilogramdır (kg). Neden gram değil de kilogram seçmişler, merak ediyorsanız bu güzel video açıklıyor.

KOHEZYON

ADEZYON

Aşağıdaki resimde bir su damlasının bir bitkinin yaprağından sarktığı görülüyor. Su damlasının yere düşmemesinin nedeni, yaprağa yapışmasını sağlayan, yaprağın molekülleriyle su molekülleri arasındaki adezyon kuvvetidir. Bu yapışma kuvveti su damlasının ağırlığını dengeler, böylece damla yaprakta asılı kalır. Suyun dağılmasını önleyen ve damla halinde bir arada durmasını sağlayan su molekülleri arasındaki kohezyon kuvvetidir. Adezyon da kohezyon da elektriksel kuvvettir, moleküller arası bağdır, kütle çekimle hiç ilgisi yoktur. Molekül boyutunda kütle çekimin etkisi ihmal edilecek kadar zayıftır.

Genel Bilgi:

Karışımın öz kütlesi d karışım, karışımın kütlesi m karışım ve karışımın hacmi V karışım olmak üzere ifadesi ile bulunur. Karışımın kütlesi, karışımı oluşturan maddelerin kütlelerinin toplamına, hacmi ise hacimlerinin toplamına eşit kabul

edilir.

Maddeler saf maddeler ve karışımlar olmak üzere ikiye bölünür

Günlük hayatta karşılaşılan madde ler genellikle saf hâlde olmayıp

karışım şeklindedir. Karışım iki ya da daha fazla madde nin kimyasal

özelliklerini kaybetmeden bir araya gelmesiyle oluşan madde topluğudur. Atmosfer, toprak ve deniz suyu karışımlara verilebilecek örnekler arasındadır.

Karışımların Öz kütlesi

https://youtu.be/52InpT6jltI

GÜNLÜK HAYATTA ÖZ KÜTLE

Madde leri ayırt ederken öz kütlenin yeterli olmadığı durumlar olabilir. Bu durumda madde lerin diğer ayırt edici özellikleri incelenir.

Sabit sıcaklık ve sabit basınç altında madde nin kütlesi veya hacmi artacak veya azalacak olur ise özkütle değişmeyecektir.

UYARI!!!

 ●Öz kütle, doğrudan ölçülemez

hesaplanarak bulunur.

ÖZ KÜTLENİN

               ÖZELLİKLERİ

Örneğin +4 °C’lik sıcaklıktaki saf

suyun öz kütlesi 1 g/cm³ tür. Bu bilgiye göre “+4 °C sıcaklıktaki 1 cm³

saf suyun kütlesi 1 g’dır.” denilebilir.

  Bir Madde'nin öz kütlesi, o Madde'nin 1 cm³ hacminin kaç gram kütleye eşit olduğunu ifade eder

ÖZ KÜTLE

Dışarıdan uygulanan kuvvetlere karşı dayanıklılık kesit alanı ile doğru orantılıdır.

KONU ANLATIMLI VİDEO İÇİN LİNK:

https://www.youtube.com/watch?v=o-hrffD3t5U

KONU ÖZETİ İÇİN LİNK:

https://1drv.ms/w/s!AvJnz3Tlrktpgh7a2epP39nJpndx?e=0QQoOd

küre dışındaki cisimlerin dayanıklılığı yüksekliğe bağlı olarak değişmektedir. Prizmalarda ve silindirde yükseklik arttıkça dayanıklılık azalmaktadır.

DAYANIKLILIK:

bir katı cismin özelliklerini kaybetmeden basma, germe ya da sıkıştırma gibi etkilere karşı gösterdiği dirençtir.